Rozdzielność majątkowa w prawie polskim
Zawarcie małżeństwa wiąże się z różnorodnymi skutkami prawnymi, zarówno w sferze osobistej, jak i majątkowej małżonków. Jednym z fundamentalnych aspektów jest automatyczne wejście
w ustawową wspólność majątkową, która obejmuje dobra nabyte przez małżonków w trakcie trwania związku. Małżonkowie mogą jednak zdecydować się na inny ustój majątkowy, tak jak rozdzielność majątkową, która pozwala na niezależne zarządzanie majątkami.
Metody ustanawiania rozdzielności majątkowej
Rozdzielność majątkowa może zostać wprowadzona albo przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego, albo przez orzeczenie sądowe. Umowa taka, znana jako intercyza, może być sporządzona zarówno przed, jak i po ślubie. Jest to rozwiązanie wybierane, gdy obie strony zgadzają się na wyłączenie ustawowej wspólności i preferują indywidualne zarządzanie swoim majątkiem.
W sytuacji, gdy nie ma zgody między małżonkami, rozdzielność majątkową można ustanowić na drodze sądowej. Sąd rozpatruje wówczas sprawę i może orzec rozdzielność
z ważnych przyczyn, na przykład gdy jedno z małżonków nie przyczynia się do wspólnego majątku lub jego działania szkodzą interesowi rodziny.
Rozdzielność majątkowa z mocą wsteczną
W wyjątkowych okolicznościach, takich jak nadużycia majątkowe przez jednego z małżonków, istnieje możliwość ustanowienia rozdzielności majątkowej z mocą wsteczną. Sąd może określić datę rozpoczęcia rozdzielności na dzień wcześniejszy niż data złożenia wniosku, co jest istotne dla ochrony interesów ekonomicznych drugiego małżonka. Jako jeden z „wyjątkowych wypadków” prawodawca wskazał faktyczną separację małżonków, przy czym należy mieć na uwadze, że należy wykazać związek pomiędzy życiem osobno małżonków a niemożnością sprawowania przez nich wspólnego zarządu majątkiem. Występująca w art. 52 § 1 KRO klauzula „ważnych powodów” ma charakter elastyczny i pozostawia sądowi meriti szeroki margines swobody, wymagający subiektywnej i zindywidualizowanej oceny w każdej sprawie. Sama okoliczność istnienia między małżonkami separacji faktycznej nie przesądza o zasadności ustanowienia rozdzielności majątkowej, przy czym nie każda postać separacji faktycznej może stanowić ważny powód ustanowienia rozdzielności majątkowej (post. SN z 18.1.2022 r., I CSK 29/22, Legalis)” (Załucki M. (red.) Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2023 r., s. 284).
Ustanowienie rozdzielności z mocą wsteczną wymaga jednak wykazania, że sytuacje te miały bezpośredni wpływ na potrzebę takiego rozwiązania. Nie każdy problem finansowy będzie wystarczającym powodem, lecz musi to być sytuacja wyjątkowo uzasadniająca takie działanie prawne. Potrzebujesz pomocy prawnej w uzyskaniu rozdzielności majątkowej? Zapraszamy do kontaktu.